Асқар Егеубаевтың көркем шығармашылығын талдау
DOI:
https://doi.org/10.71078/c9a2k922Түйін сөздер:
әдебиеттану, әдеби сын, поэтика, проза, патриотизм, ұлттық мүддеАңдатпа
Асқар Егеубаевтың шығармашылығын талдауда әдеби сын көркем шығармаға эстетикалық баға беріп ғана қоймай, бейнеленген өмір шындығының көркемдік шындыққа қалайша айналғандығын саралайды, оның мән-маңызын түсіндіреді, әдеби өмірдің бүгінгі ерекшелігін айқындап, бағыт сілтейді. Асқар Егеубаев поэтикасының ұлттық сипаты ақын шығармашылығының ерекше қыры. Ол өзін осы тұрғыда жан-жақты көрсете алған ірі ақын. Оның ұлтжанды, елсүйгіш ақын екенін, шығармаларындағы патриотизм мәселелерін туған жер мен халқының, оның салт-дәстүрі мен әдет-ғұрпының алдында тізе бүккен үлкен адамгершілігін өлеңдеріндегі ұлттық идеяларымен сабақтастыра жырлаған. Шығармашылығындағы әдеби сынның әдебиет тарихынан бір айырмашылығы ол – бүгінгі шығармаларды талдап, оларға қазіргі кезең талаптары тұрғысынан баға беру. Сын көне заманда туса да, ол ұзақ уақыт автордың тікелей көркем шығарманы ұнатуы немесе ұнатпауы дәрежесінен аса алмайды, және әдебиеттің жанрлары жіктеліп, өркен жая бастаған сайын әдеби сынының мақсаты мен міндеті де күшейе түседі. Сондай-ақ Асқар Егеубаевтың сыншылдық ой-пікірдің туу да, өркендеу тарихы әр кезеңде, әр әдебиетте әр қилы болды.
Мақалада ақынның қазақ халқы мен оның өмірлік ұстанымдарына, ұлы тұлғаларына, қасиетті тілі мен киелі жеріне зор құрметпен қарайтынын сөз етіп қана қоймай, үлгі аларлық, өнегелі іс екенін ерекше айтқан жөн. Жалпы, ақын поэзиясындағы патриотизм мәселесінің ұрпақ тәрбиесіне зор үлес қосатыны сөз болады. Сан қилы талант иесінің, өмірдің сан алуан сырларын тілге тиек етіп, оны асқақ рухпен айтуы ақынның суреткерлік шеберлігінің, көркемдік шешімдер жасаудағы ұтқырлығының ғажайыптығын саралап айқындадық.
Әдебиеттер тізімі
Ahmetov, Z. (2008). Üş tağan (alğy söz ornyna) [Three horseshoes (instead of a foreword)]. In Alaştyñ Asqary: Maqala, öleñ, estelıkter [Asqar of Alash: Articles, poems, memories]. Almaty, Arda.
Egeubaev, A. (1999). Ejelgı däuırdegı qazaq ädebietınıñ körkemdık jüiesı [The artistic system of Kazakh literature in ancient times]. Almaty, Aikos.
Egeubai, A. (2006). Tañdamaly şyğarmalar jinağy [Collection of selected works] (Vol. 1). Almaty, Ölke.
Erman, J. (2000, March 29). Asqar asqan asu [Askar is a great leader]. Almaty aqşamy.
Käkışūly, T. (2001, June 8). Qazaqtyñ tarihyn da, ädebietın de baiytqan eñbek [A work that enriched both Kazakh history and literature]. Ana tılı.
Karaev, O. (1981). O terminah i nazvaniah v poeme “Kutadgu bilik” [About terms and names in the poem Kutadgu bilik]. Sovetskaia türkologia, (3), 86.
Qalqabaeva, S. (2021). Ädebiettanudyñ teorialyq mäselelerı [Theoretical issues of literary studies]. Almaty, Qazyğūrt baspasy.
Qirabaev, S. (2000). Täuelsızdık ruhymen [In the spirit of independence]. Astana, Foliant.
Serıkqaliev, Z. (1984). Tūlpar tūiağymen tögılgen jyr [A poem poured out with the hoof of a horse]. Jūldyz, (2).
Syzdyqova, R. (1993). Qazaq ädebi tılınıñ tarihy [History of the Kazakh literary language]. Almaty, Ana tılı.
Жүктеулер
Жарияланды
Журналдың саны
Бөлім
Лицензия
Авторлық құқық (c) 2025 Нұрсәуле Берікқызы (Автор)
Бұл жұмыс Creative Commons Attribution-Коммерциялық емес 4.0 халықаралық лицензиясы.
Дәйексөзді қалай келтіруге болады
