«Дивану луғәтит түрк» тоғрисида шуардики уйғур тилидики тәтқиқатлар

Авторлар

  • Р.У. Арзиев Абай атындағы Қазақ ұлттық педагогикалық университеті Автор

DOI:

https://doi.org/10.71078/efty2435

Түйін сөздер:

Махмұт Қашғари, «Диуани луғат-ит-түрк», сөздік, ұйғыр тілі, басылымдар, тематикалық топтар

Аңдатпа

Мақалада Шыңжаң Ұйғыр автономиялық ауданы ғалымдарының Махмұт Қашғаридың «Диуани луғат-ит-түрк» еңбегі тұралы ұйғыр тіліндегі зерттеулерге шолу жасалған. Бұл сөздікті бір топ ұйғыр ғалымдары 1980 ші жылдардың басында ұйғыр тілінде аударған. 2008 жылы болса, ғалымдың туғанына мың жыл толуына орай сөздікті факсимилесі, индексі, түзетулерімен қайта басып шығарады. Тек 1978- 2004 жылдар аралығында 240 ғылыми, ғылыми-көпшілік мақалалар әр түрлі басылымдарда жарық көрген. Осы және одан кейінгі қолжетімді болған зерттеулерге шолу жасай келе, оларда сөздіктің жалпы мазмұнынан бастап, сөздердің әр түрлі тематикалық топтары (жалпы саны 12), грамматикалық ерекшеліктері, сөздіктегі өлеңдер, мақал-мәтелдер, дүние картасы тағы да басқа мазмұндарда жазылғаны байқалды.

Автор туралы мәлімет

  • Р.У. Арзиев, Абай атындағы Қазақ ұлттық педагогикалық университеті

    филология ғылымдарының кандидаты, доцент

Әдебиеттер тізімі

1. Мәһмут Қәшқәри. Түркий тиллар дивани (Дивану луғәтит түрк). –Үрүмчи, 1981. – 690 б.

2. Осман Ғ. Җуңгода «Дивану луғәтит түркниң» төрт қетимлиқ тәрҗимә

қилинишиниң баш-ахири// Шинҗаң ижтимаий пәнләр мунбири. – 2008. – №6 (Қош айлиқ илмий журнал) Мәһмут Қәшқәрий тәвәллудиниң миң йиллиқиға беғишланған мәхсус сан. – Б. 5-17.

3. Мутъи И., Османов М. «Мәһмут Қәшқәрийниң юрти, һаяти вә мазири тоғрисида // Уйғур тили бойичә тәкшүрүшләр. –Алмута, 1988. – Б. 141-158.

4. Мутъи И., Османов М. О родине, жизни и гробнице Махмуда Кашгарского // Советская тюркология. – 1987. – №4. – C. 79-89.

5. Мәһмут Қәшқәрий. Түркий тиллар дивани (Дивану луғәтит түрк) текст. –Үрүмчи, – 2008. –1090 б.

6. Мәһмут Қәшқәрий. Түркий тиллар дивани (Дивану луғәтит түрк) индекс, факсимиле. – Үрүмчи, 2008. – 1312 б.

7. Сартекин Ә. А. Уйғурчә нәшир қилинған әсәрләр каталоги. –Үрүмчи, 2004. – 736 б.

Жүктеулер

Жарияланды

2024-12-09

Журналдың саны

Нөмір 1 № 1 (2024): Құтты білік

Бөлім

Түркітану

Лицензия

Авторлық құқық (c) 2024 Р.У. Арзиев (Автор)

Creative Commons лицензиясы

Бұл жұмыс Creative Commons Attribution-Коммерциялық емес 4.0 халықаралық лицензиясы.

Дәйексөзді қалай келтіруге болады

«Дивану луғәтит түрк» тоғрисида шуардики уйғур тилидики тәтқиқатлар. (2024). Құтты білік, 1(1). https://doi.org/10.71078/efty2435