Құдайберген Жұбанов бойынша Абай және оның поэзиясы
DOI:
https://doi.org/10.71078/bgr79144Түйін сөздер:
Абай Құнанбаев, Құдайберген Жұбанов, социалистік реализм, әдеби сын.Аңдатпа
Құдайберген Жұбанов (1899–1938) – ХХ ғасырдың басындағы Қазақстанның аса көрнекті түркітанушысы және ағартушысы. Сталиннің қызыл қырғынының құрбаны болып, небәрі 38 жыл ғана өмір сүргеніне қарамастан, ол қазақ тілінің негізгі мәселелерін талдауға арналған көптеген ғылыми еңбектер жазып үлгерді. Алайда Жұбанов тек тілші ғана емес еді; ол қазақ әдебиеті мен оның өкілдерін бағалауға бағытталған маңызды зерттеулер де жүргізді. Солардың ішінде ең маңыздыларының бірі – қазіргі қазақ әдебиетінің негізін қалаушы деп танылған Абай Құнанбаевқа арналған «Абай – Қазақ әдебиетінің классигі» атты мақаласы. Бұл еңбегінде Жұбанов Абай поэтикасын қалыптастырған факторларды, ақынды нәрлендірген қайнар көздерді және оның Шағатай әдебиеті дәстүрінен бөлініп, өзіндік дара ақын болып қалыптасуын түсіндіреді. Дегенмен, сол дәуірдің саяси жағдайына байланысты Жұбановтың кейбір пайымдарынан Кеңес өкіметінің идеологиялық дискурсының ізі байқалады. Бұл зерттеуде Құдайберген Жұбановтың «Абай – Қазақ әдебиетінің классигі» атты мақаласында Абай Құнанбаевқа әдеби сын тұрғысынан қалай қарағаны талданып, кеңестік әдеби сын қалыптастырған қағидалардың оған қалай ықпал еткені айқындалады.
Әдебиеттер тізімі
Aşa, E. (n.d.) “İbrahim Abay Kunanbayoğlu’nun Edebî Çehresi”, Türk Dili ve Edebiyatı Dergisi, 27, 48.
Ateş, Ö.F., & Muratbek, B., & Kairat, A. (2024). “Abay-Kazak Edebiyatının Klasiği”, Қ.Қ.Жұбановтың 125 жылдығына орай «Жұбанов тағылымы» атты дәстүрлі ХІ халықаралық конференциясы материалдарының жинағы. Ақтөбе, Қ.Жұбанов атындағы Ақтөбе өңірлік университеті, 54-67.
Жүктеулер
Жарияланды
Журналдың саны
Бөлім
Лицензия
Авторлық құқық (c) 2025 Эджем Гүл Илек, Өмер Фарук Атеш (Автор)
Бұл жұмыс Creative Commons Attribution-Коммерциялық емес 4.0 халықаралық лицензиясы.
Дәйексөзді қалай келтіруге болады
