Фольклордағы жүріс-тұрыс этикалық нормалары
DOI:
https://doi.org/10.71078/g3w15z44Түйін сөздер:
жүріс-тұрыс, этикалық нормалар, фольклор, педагогика, тәрбие, поэтика, мақал-мәтелдерАңдатпа
Аталған мақалада фольклордың жүріс-тұрыс этикалық нормаларын қалыптастырудағы рөлі қарастырылады. Сонымен қатар автор орыс және қырғыз қоғамдарында адамгершілік әрі моральдық-этикалық нормалардың қалыптасуында «Манас» сияқты батырлық-эпикалық шығармалардың айрықша орын алатынын атап өтеді. Фольклор халық ауыз әдебиетінің аса бай қазынасы ретінде қоғамдағы жүріс-тұрыс этикалық нормаларын қалыптастыруда маңызды рөл атқарады. Ғасырлар бойы жасалып, ұрпақтан ұрпаққа ауызша түрде жеткізіліп келген халықтық шығармалар адамдардың санасына ықпал етіп, олардың дүниетанымы мен құндылықтарын қалыптастырады. Аңыздар, ертегілер, мақал-мәтелдер мен жыр-дастандар арқылы халық өз тарихын, мәдениетін және дәстүрін сақтап, болашақ ұрпаққа табыстайды. Фольклорда әрдайым жақсылық пен жамандықтың, әділеттілік пен әділетсіздіктің күресі бейнеленіп, кейіпкерлер үлгісі арқылы адамгершілік биік қасиеттер дәріптеледі. Халық ертегілеріндегі кейіпкерлердің жүріс-тұрысы мен сөйлеу мәнері арқылы жас тыңдаушылар мен оқушылар жақсы мен жаманды ажыратып, дұрыс шешім қабылдауға үйренеді. Халық шығармашылығының негізін адалдық, отаншылдық, еңбекқорлық, жомарттық пен мейірімділік сияқты моральдық құндылықтар құрайды.
Сонымен бірге фольклорда отбасылық құндылықтарға, адамдар арасындағы қарым-қатынастарға және қоғамдағы өзара көмектесуге ерекше назар аударылады. Отбасы қоғамның іргелі институты ретінде қарастырылып, ата-ананы құрметтеу, балаларды тәрбиелеу, сондай-ақ ерлі-зайыптылар арасындағы сүйіспеншілік пен сенім мәселелері қозғалады. Қоғамдық үйлесім, бірлік пен мейірбандық сияқты қасиеттер халықтық шығармаларда көрініс тауып, адамдарды бір-біріне жәрдемдесуге және қолдау көрсетуге үндейді.
Әдебиеттер тізімі
Абрамзон, С.М. (1990). Киргизы и их этногенетические и историко-культурные связи. Фрунзе. Кыргызстан.
Балакай, А.Г. (2007). Словарь русского речевого этикета: около 6000 этикетных слов и выражений (3-е изд., испр. и доп.). Москва. Астрель; АСТ; Хранитель.
Дуйсенова, А.З. (2007). Лингвокультурологические особенности речевого этикета казахского и узбекского языков (на материале формул обращения, приветствия и прощания) (Автореферат кандидатской диссертации). Алматы.
Субанов, К.Т. (2008). Эстетическое мышление в творчестве Женижока (Учебное пособие). Бишкек. ДАМУ.
Токтогул. (1989). Избранное (М.А. Рудов, Сост.). Фрунзе. Адабият.
Жүктеулер
Жарияланды
Журналдың саны
Бөлім
Лицензия
Авторлық құқық (c) 2025 А.Т. Саттарова, Г.С. Жумабаева (Автор)
Бұл жұмыс Creative Commons Attribution-Коммерциялық емес 4.0 халықаралық лицензиясы.
Дәйексөзді қалай келтіруге болады
